مشکلات ارتودنسی مرتبط با ناهنجاری‌های فکی و نامرتبی دندان می‌باشد. در بیماران بزرگسال، امکان اصلاح ناهنجاری‌های فکی، شامل کوچکی یا بزرگی فک بالا یا فک پایین (در بعد عرضی و بعد قدامی – خلفی) با نیروهای ارتودنسی وارد شده به دندانها، وجود ندارد. این بیماران برای اصلاح ناهنجاری‌های فکی، نیاز به درمان مکمل ارتودنسی و جراحی فک دارند که به آن ارتوسرجری می‌گویند.
در بیشتر بیماران، ارتودنسی مرحله اول درمان خواهد بود که توسط متخصص ارتودنسی در اصفهان انجام می‌شود، سپس جراحی فک خواهد بود که توسط متخصص جراح فک و صورت انجام می‌گردد. انجام ارتوسرجری در بیماران با ناهنجاری فکی مانند اپن بایت یا دیپ بایت اسکلتال، کوچکی و عقب بودن فک پایین، بیرون‌زدگی و بزرگی فک پایین، عرض کم (کراس بایت) و عقب بودن فک بالا، ضروری می‌باشد.
در مرحله اول متخصص ارتودنسی دندان‌های هر فک را در موقعیت مناسب، روی همان فک با زاویه مناسب، قرار می‌دهد. سپس متخصص جراحی فک و صورت، استخوان فکین را با انجام جراحی در موقعیت مناسب قرار می‌دهد که باعث می‌شود دندان‌های متقارن شده بر روی یکدیگر قرار گیرند.
بیماران ارتوسرجری چه کسانی هستند؟
- بیماران با مشکلات مادرزادی فکی که در نمای صورت، زیبایی قابل‌قبولی ندارد و یا در جفت‌شدن دندان‌های فکی مشکل دارند.
- افرادی که دچار دردهای مزمن در ناحیه مفصل فک هستند، احتمال نیاز به جراحی فک در آنها وجود دارد.
- افرادی که دارای فکین جلو زده یا عقب‌رفته هستند و عدم تناسب در سایز فک بالا و فک پایین وجود دارد.
- افرادی که بین دندان‌های قدامی فک بالا و پایین، فاصله زیادی وجود دارد و نمی‌توانند به‌راحتی دهان خود را ببندند و حتی بدون لبخندزدن، دندان‌های قدامی آنها مشخص است.
- افرادی که ناقرینگی صورت به علت رشد غیر قرینه فک دارند، نیاز به ارتودنسی و جراحی فک دارند.
- افرادی که حین لبخندزدن، لثه‌هایشان بسیار مشخص می‌شود، با درمان ارتوسرجری زیباتر خواهند شد.
- افرادی که ناهنجاری شدید کراس بایت، اپن بایت، دیپ بایت یا سایر ناهنجاری‌های فکی شدید دارند، نیاز به ارتوسرجری دارند.
دسته‌بندی انواع حالات فک و دندان
سن مناسب برای ارتوسرجری
بسته به نوع ناهنجاری فکی، زمان مناسب برای انجام ارتوسرجری و شروع مرحله اول درمان ارتودنسی، حدود ۱۶ تا ۱۸ سالگی و انجام جراحی فک، بین ۱۸ تا ۲۰ سالگی می‌باشد؛ اگر چه برحسب شرایط بیمار، نوع ناهنجاری و شرایط رشدی بیمار، ممکن است این بازه‌های زمانی تا حدودی تغییر کند.
ارتودنسی کودکان از چه سنی انجام می شود؟
جراحی فک چه زمانی انجام می‌شود؟
بیماران با ناهنجاری‌های فکی قابل‌توجه، علاوه بر ارتودنسی نیاز به جراحی فک دارند که به این درمان ارتوسرجری گفته می‌شود. بین ۱۰ تا ۱۵ درصد بیماران ارتودنسی نیاز به جراحی فک دارند تا هم زیبایی و تناسب صورت برقرار شود و هم‌دندان‌های دو فک به‌صورت متقارن بر روی یکدیگر قرار گیرند و از عوارض و بیماری‌های ناشی از ناهماهنگی دندان‌های فکین، پیشگیری شود.
ارتودنسی نکردن دندان چه عوارضی به همراه دارد؟
مرحله اول، درمان ارتودنسی می‌باشد که توسط متخصص ارتودنسی، بین ۱۲ تا ۱۸ ماه انجام می‌شود؛ سپس جراحی فک انجام شده و بعد از انجام جراحی فک، مجدد ارتودنسی مرحله دوم به مدت ۶ تا ۹ ماه خواهد بود؛ تا فکین و دندانها به وضعیت با ثباتی برسند.
در تعداد محدودی از بیماران ارتوسرجری، می‌توان ابتدا جراحی فک و سپس ارتودنسی انجام داد. ولی تشخیص امکان انجام جراحی در مرحله اول، توسط متخصص ارتودنسی و مشاوره با جراح فک و هماهنگی کامل آنها خواهد بود و در اکثر بیماران ارتوسرجری قابل‌انجام نیست. انجام جراحی بدون ارتودنسی، قبل و یا بعد از جراحی، تقریباً غیرممکن است و هر جراحی فک، نیاز به ارتودنسی نیاز دارد.
شروع درمان ارتودنسی، حدود ۴ تا ۶ هفته بعد از جراحی فک خواهد بود.
ملاحظات مرتبط با ارتوسرجری
تجربه جراحی فک، در برخی افراد می‌تواند دشوار باشد. کبودی و ناراحتی بعد از جراحی، طبیعی است و بعد از ۱ ماه، تا حدود زیادی بهبود رخ خواهد داد. گلو درد بعد از جراحی، به علت استفاده از لوله تنفسی حین عمل جراحی فک، ممکن است وجود داشته باشد که با گذشت زمان، بهبود می‌یابد. برای بهبود تورم، معمولاً استفاده از کمپرس سرد توصیه می‌شود، داروهای تجویز شده توسط جراح فک و صورت باید منظم و سر ساعت استفاده شود و در موقع خواب سر بالاتر از بدن قرار بگیرد؛ این کار به راحتی در خواب کمک قابل توجهی می‌کند.
استفاده از مسکن‌ها تا حدود قابل‌قبولی می‌تواند درد بعد از جراحی فک را کنترل کند. تغذیه دشوار مشکل عمده در این دوره است، در ماه اول بعد از جراحی، بیمار نمی‌تواند غذا بجود و باید از غذاهای نرم و میکس شده استفاده کند. بی‌حسی در ناحیه چانه و گاهی گونه، بعد از جراحی فک وجود دارد که به‌مرورزمان بهبود می‌یابد. همکاری و هماهنگی متخصص ارتودنسی و متخصص جراح فک و صورت برای رسیدن به نتیجهٔ ایدئال درمانی، بسیار مهم است.
علت ایجاد ناهنجاری های دندانی-فکی
آیا می‌توان از درمان‌های ارتوسرجری پیشگیری کرد؟
بله. امکان هدایت رشدی فکین کودکان، قبل از سنین بلوغ وجود دارد. اصلاح عرضی فک بالای تنگ، حرکت به سمت قدام فک بالا و اصلاح عقب بودن فک پایین در سنین پایین در کودکان با درمان اصلاح رشدی ارتودنسی، توسط متخصص ارتودنسی، قابل‌انجام است. بهترین زمان برای اولین مشاوره ارتودنسی، سن ۷ سالگی می‌باشد که نوع ناهنجاری فکی و زمان مداخله به والدین گوشزد شود و فرصت طلایی اصلاح رشدی فک از دست نرود.
تفاوت ارتودنسی و ارتوسرجری چیست؟
ارتودنسی به‌منظور اصلاح نظم دندانی انجام می‌شود و دندان‌های هر فک در موقعیت مناسب بر روی همان فک قرار می‌گیرند. همچنین امکان جابه‌جایی فکین و نحوهٔ جفت‌شدن دندانها در بزرگسالان، با ارتودنسی تنها وجود ندارد. ارتوسرجری، انجام درمان ارتودنسی به همراه جراحی فک، به‌منظور اصلاح ناهنجاری‌های استخوانی، فکی و قرار دهی مناسب دندان‌های دو فک بر روی یکدیگر در بیماران با نامرتبی دندانی و ناهنجاری اسکلتی، به طور هم‌زمان می‌باشد.
شما مخاطب عزیز، جهت درمان‌های ارتودنسی در اصفهان، نزد بهترین متخصص ارتودنسی، دکتر فریناز شیربان، می‌توانید از طریق انواع روش‌های تماس، با ما در ارتباط باشید.
