بسیاری از بیماران ارتودنسی به علت نامرتبی و نا زیبایی دندان های قدامی خود حین لبخند و صحبت کردن به متخصص ارتودنسی مراجعه می کنند تا دندان های مرتب و زیبا داشته باشند. صورت های متناسب و زیبا در صورت وجود میزان اندکی از نامرتبی در دندان های قدامی، عدم تناسب لبخند با هارمونی صورت را به شدت نمایان می کنند. زیبایی لبخند به نظم دندان ها، شکل و رنگ آنها، لثه هایی با فرم و رنگ طبیعی در مجاورت دندان ها نیاز دارد.
برای اصلاح نظم دندان ها نیاز به ارتودنسی ثابت دو فک، ارتودنسی ثابت یک فک، یا ارتودنسی نیم فک بر اساس تشخیص متخصص ارتودنسی می باشد. دندان هایی با شکل یا رنگ غیر طبیعی ولی مرتب، نیاز به انجام درمان های زیبایی مانند ونیر های کامپوزیتی، لامینیت، درمان های سفید کردن دندان (بلیچینگ) و… دارند.
لثه ها با فرم یا رنگ غیر طبیعی نیاز به انجام جراحی زیبایی لثه برای اصلاح فرم لبخند دارند. نکته مهم دیگر در داشتن لبخندی زیبا و متناسب، عدم وجود پوسیدگی های دندانی و التهاب لثه می باشد که با رعایت بهداشت دهان و دندان و چک آپ های منظم دندان پزشکی (هر۶ ماه تا ۲سال) یکبار قابل دستیابی است.
نظم دندان یکی از مهم ترین عوامل در داشتن لبخندی زیبا است و درمان علمی و اصولی آن انجام درمان ارتودنسی است. ایجاد نظم دندانی با ارتودنسی ثابت گاهی تنها با قرار دادن براکت ها وسیم های ارتودنسی بر روی دندان ها بدون کشیدن دندان و با گسترش قوس فکی و گاهی همراه با کشیدن دندان بیمار، بر اساس تشخیص متخصص ارتودنسی و شرایط بیمار انجام می شود.
بیمارانی با نامرتبی کمتر، دندان هایی به سمت داخل دهان و لب هایی نازک، عمدتا بدون کشیدن دندان حین ارتودنسی درمان می شوند؛ ولی بیمارانی با دندان هایی با نامرتبی شدید، بیرون زده بودن دندان ها، لب های بیرون زده ،که به راحتی روی هم قرار نمی گیرند، عمدتا حین درمان ارتودنسی نیاز به کشیدن دارند.
نامرتبی دندانی ، بیرون زدگی دندان ها و عدم تماس دندان های قدامی با یکدیگر (ناهنجاری اپن بایت دندانی) همگی بیان گر کمبود فضا در فک بیمار برای قرارگیری صحیح دندان ها بر روی فک است و درمان ارتودنسی بر اساس نظر متخصص ارتودنسی، عمدتا با کشیدن دندان های بیمار انجام می شود. اگرچه در مواردی با ناهنجاری خفیف بر اساس نظر متخصص ارتودنسی امکان انجام درمان بدون کشیدن دندان نیز برای بیمار وجود دارد.
هرچه نامرتبی دندانی کمتر باشد، دندان های قدامی بالا هم پوشانی بیشتری روی دندان های فک پایین داشته باشند و دندان ها تمایل محوری به سمت قدام و بیرون از دهان نداشته باشند احتمال انجام درمان ارتودنسی ثابت بدون کشیدن دندان بیشتر است. در بیماران بزرگسال با درمان ارتودنسی ثابت بدون کشیدن دندان می توان از ارتودنسی نامرئی (الاینرهای شفاف) برای رسیدن به لبخندی زیباتر و جذاب تر بهره برد.
در مواردی که بیمار دندان هایی با نامرتبی شدید دارد یا چند دندان بیمار خارج از قوس فکی قرار گرفته اند، تمایل محوری دندان های قدامی به سمت بیرون دهان است و هم پوشانی دندان های قدامی فک بالا بر روی دندان های فک پایین حداقل است؛ یا حتی بین دندان های قدامی بالا و پایین باز است و دندان ها به هم نمی رسند. برای اصلاح ناهنجاری دندانی بیمار نیاز به کشیدن یک یا چند دندان بر اساس شرایط فکی – دندانی بیمار و نظر متخصص ارتودنسی است.
بیمار، پسری با شکایت اصلی نامرتبی دندان ها به مطب تخصصی دکتر فریناز شیربان متخصص ارتودنسی در اصفهان مراجعه کرد. معاینه بالینی و بررسی های رادیوگرافی، نامرتبی شدید و زوایای نادرست دندان ها بر روی استخوان فک را نشان داد. تصمیم بر انجام درمان ارتودنسی ثابت دو فک همراه با کشیدن دندان های پرمولر ( آسیای کوچک) اول بیمار حین درمان ارتودنسی گرفته شد.
مراحل انجام ارتودنسی
بعد از معاینه و تشخیص علت ناهنجاری دندانی، ارتودنسی ثابت دو فک بیمار در یک جلسه ۳۰ دقیقه ای بدون نیاز به انجام بی حسی و بدون هیچ گونه درد و ناراحتی با چسباندن براکت ها بر روی دندان ها و قرار گیری سیم های ظریف ارتودنسی بر روی آنها شروع شد.
وقتی نیاز به کشیدن دندان حین درمان ارتودنسی باشد، عمدتا یک تا دو جلسه بعد از شروع درمان ارتودنسی، متخصص ارتودنسی نامه ای برای ارجاع بیمار به جراح دندان پزشک برای کشیدن دندان مورد نظر می دهد. کشیدن زود هنگام دندان و شروع ارتودنسی بعد از آن در صورتی که فاصله زمانی بین کشیده شدن دندان و حرکت سایر دندان ها به محل حاصل کشیده شدن، وجود داشته باشد احتمال تحلیل و سفت شدن استخوان ناحیه ، حرکات نا خواسته سایر دندان ها به محل و ایجاد مشکلاتی حین درمان ارتودنسی وجود دارد که بر روی مدت زمان درمان و زیبایی نهایی درمان می تواند موثر باشد.
دو جلسه بعد از شروع ارتودنسی (ماه بعد)، دندان های آسیای کوچک بیمار کشیده شد و نهایتا بعد از ۱۶ ماه درمان ارتودنسی ثابت دو فک ، نظم ایده آل دندانی ایجاد گردید.
بهداشت نا کافی بیمار حین ارتودنسی باعث التهاب لثه و ایجاد لکه های سفید ( وایت اسپات) بر روی دندان ها می شود. التهاب لثه بعد از برداشتن براکت های ارتودنسی و رعایت کامل بهداشت خود به خود عمدتا بهبود می یابد.
برای درمان لکه های سفید استفاده از دهان شویه فلوراید قطع می شود و از محصولات (موس دندانی)Tooth Mousse حاوی کلسیم و فسفات جهت مصرف خانگی به منظور بهبود وضعیت دندان ها استفاده می شود.
کلام آخر
رعایت بهداشت دقیق و استفاده از موس دندانی اندکی باعث بهبود ضایعات اولیه می شود ولی درمان قطعی این ضایعات و ایجاد نمای طبیعی صد در صد با این راهکار ایجاد نمی شود و نیاز به درمان های تکمیلی ترمیمی و زیبایی در برخی موارد می باشد. بهترین راه برای حفظ زیبایی دندان ها رعایت بهداشت مطلوب حین درمان ارتودنسی است.
