بریسها ابزارهای دندانپزشکی هستند که به اصلاح مشکلات دندان شما کمک میکنند، مانند شلوغی دندان، دندانهای کج یا دندانهایی که هم تراز نیستند. بسیاری از افراد در سنین نوجوانی از بریس استفاده میکنند، اما بزرگسالان نیز آن را دریافت میکنند. زمانی که بریسها را میپوشید، دندانها بهآرامی صاف شده و تا زمانی که بایت شما اصلاح شود، دندانهای شما را تراز میگردند. اینجا در سایت دکتر فریناز شیربان، به بررسی بریس های ارتودنسی و هر آن چیزی که باید در مورد بریس ارتودنسی بدانید! صحبت می کنیم.
گرفتن بریس
برخی از دندانپزشکان عمومی با بریس کار میکنند، اما به احتمال زیاد، درمان شما با بریس توسط یک متخصص ارتودنسی، نوعی دندانپزشک که در صافکردن دندانها، تصحیح گزشهای ناهم تراز و رفع مشکلات فک تخصص دارد، انجام میشود. یک متخصص ارتودنسی، بعد از کسب دکتری حرفهای دندان پزشکی، ۲ تا ۳ سال آموزش پیشرفته ارتودنسی گذرانده است.
دندانپزشک یا ارتودنتیستی که انتخاب میکنید، سؤالاتی در مورد سلامتی شما پرسیده، یک معاینه بالینی انجام داده، از دندانهای شما اسکن دیجیتالی گرفته و همچنین ممکن است عکسبرداری با اشعه ایکس را برای تجویز کند. آنها بر اساس این اطلاعات، یک برنامه درمانی ارائه خواهند کرد.
بسیاری از افراد در سنین نوجوانی از بریس استفاده میکنند، اما بزرگسالان نیز آن را دریافت میکنند.
مزایای بریسهای دندانی چیست؟
بارزترین مزیت بریسها، لبخند صافتر و زیباتر است. اما بریسها همچنین میتوانند:
- دندانهای خود را راحتتر تمیز کنید.
- کمک به پیشگیری از پوسیدگی و بیماری لثه.
- اصلاح اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ).
- عملکردهای مناسب مانند جویدن و صحبتکردن را بازیابی کنید.
به طور خلاصه، بریسها میتوانند سلامت، عملکرد و ظاهر لبخند شما را بهبود بخشند.
مزایا و معایب ارتودنسی سرامیکی
عوارض جانبی بریسها
ازآنجاییکه بریسها و نگهدارندهها روی سطح داخلی دهان قرار میگیرند، ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به پوسیدگی و پلاکهای دندانی باشید. در صورت ابتلا به زخم شانکر، متخصص ارتودنسی یا دندانپزشک شما ممکن است یک پماد کورتیکواستروئیدی یا یک محلول تجویزی یا بدون نسخه را برای کاهش درد و تحریک و کمک به بهبود زخم تجویز کند. میتوانید از موم دندان برای پوشاندن بخشی از بریسهای خود که بر روی زخم قرار میگیرد استفاده کنید. سایر عوارض جانبی بریس عبارتند از:
- ناراحتی کوتاهمدت زمانی که برای اولینبار بریس میگیرید و بعد از هر تنظیم
- مشکل در غذاخوردن (بیشتر بعد از تنظیم ارتودنسی)
- درد در فک شما
- تحریک، مانند روی زبان، گونهها و لبها
شما میتوانید بیشتر این عوارض جانبی را با مسکنهای بدون نسخه (OTC) مدیریت کنید. همچنین میتوانید موم دندانی برای بریسها را در داروخانه محلی خود خریداری کنید تا به تحریک داخل دهانتان کمک کند. بهسادگی مقداری موم را روی هر براکت یا سیم دارای احساس زبری، قرار دهید.
انواع بریسها
بریسها محبوبترین راه برای صافکردن دندانها و اصلاح ناهنجاریهای ناهنجار در کودکان هستند. آنها فقط به شکل فلزی براق سالهای گذشته نمیآیند. اکنون گزینههای بسیار بیشتری در دسترس هستند.
دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی بر اساس نیاز و ترجیحات شما بریسها را تجویز میکند. بریسهای شما ممکن است از نوارها، سیمها و سایر ابزارها یا وسایل اصلاحی ثابت یا متحرک تشکیل شوند. هیچ روشی برای همه کار نمیکند.
بریسهای فلزی
بریسهای سنتی از فلز ساخته شدهاند. آنها شامل براکتهایی هستند که به جلوی دندانها یا نوارهایی که در اطراف هر دندان قرار میگیرند، و همچنین سیمهای انعطافپذیر یا سیمهای قوسی که براکتها یا نوارها را در کنار هم نگه میدارند. برخی از براکتها همچنین دارای نوارهای لاستیکی یا بندفلزی هستند که براکتها را به سیم متصل میکنند. این نوارها برای کمک به صافشدن و ترازکردن دندانها فشار ایجاد میکنند. ممکن است ارتودنتیست از شما بخواهد در شب وسیلهای به نام هدگیر بپوشید. این فشار اضافی برای کمک به صافکردن دندانهای شما ایجاد میکند.
بریسهای سرامیکی
بریسهای سرامیکی، بریسهای شفاف نیز نامیده میشوند؛ این بریسها درست مانند بریسهای فلزی عمل میکنند، اما رنگ آنها با دندانهای شما مطابقت دارد. این باعث میشود آنها کمتر قابلتوجه باشند (اما نامرئی نیستند). آنها بهاندازه بریسهای فلزی بادوام نیستند، که شکستن آنها را آسانتر میکند.
بریسهای زبانی یا لینگوال
بریسهای لینگوال مشابه بریسهای سنتی هستند، اما آنها بهجای جلو، روی سطوح پشتی دندان شما میروند. اکثر افرادی که بریسهای لینگوال را انتخاب میکنند، این کار را به این دلیل انجام میدهند که نمیخواهند دیگران نتوانند بفهمند که بریس دارند.
بریسهای خود بستن
این براکتها که از فلز یا سرامیک ساخته شدهاند، اصطکاک کمتری ایجاد میکنند، زیرا دارای گیرههایی هستند که برای نگهداشتن سیم در براکتها تعبیه شدهاند. بریسهای خود بستن، شبیه به بریسهای فلزی سنتی هستند. تفاوت اصلی این است که بهجای لیگاتورها (بندهای الاستیک کوچک)، بریسهای خود بستن از یک سیستم داخلی برای نگهداشتن سیم کمانی در جای خود استفاده میکنند.
مینی بریس
این بریسها حدود ۳۰ درصد کوچکتر از بریسهای سنتی هستند، اما از فولاد ضد زنگ قویتری ساخته شدهاند. آنها کمتر قابلتوجه بوده، راحتتر تمیز میشوند و به همان اندازه بریسهای بزرگتر، کار میکنند.
بریس در مقابل اینویزیلاین
اینویزیلاین نام تجاری جایگزین محبوبی برای بریسها هستند که به آن تراز کننده شفاف نیز میگویند. در حالی که هم بریسها و هم تراز کنندههای شفاف، به صافشدن دندانهای شما کمک میکنند، اما تفاوتهای قابل توجهی با هم دارند.
ترازهای شفاف مدلهای پلاستیکی دندانهای شما هستند. هنگامی که آنها را میپوشید، فشار ملایمی وارد میکنند که جایگاه دندانهای شما را به تدریج تغییر میدهد. برخلاف بریسها که همیشه روی دندانهای شما ثابت میمانند، ترازهای شفافی مانند اینویزیلاین را میتوان به راحتی جدا کرد. در واقع، شما آنها را برای غذاخوردن و همچنین مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، بیرون خواهید برد. توصیه میشود حداقل ۲۲ ساعت در روز آنها را بپوشید. ترازهای شفاف بسیار کمتر از بریسهای سنتی، قابلتوجه هستند.
یک عیب احتمالی اینویزیلاین در مقایسه با سایر بریسها، این است که وقتی آنها را جدا میکنید، میتوانند گم شوند و یا به آنها آسیب بزنید. همچنین باید از نوشیدن نوشیدنیهای اسیدی و یا شیرین مانند نوشابههای گازدار و نوشیدنیهای ورزشی، خودداری کنید. اگر چنین مایعاتی وارد الاینرهای شما شوند، میتوانند دندانهای شما را لکه دار کرده و باعث پوسیدگی دندان شوند.
چه نوع بریس هایی سریعتر عمل میکنند؟
برخی کارشناسان میگویند بریسهای فلزی سنتی سریعترین عملکرد را دارند، در حالی که برخی دیگر میگویند بریسهای خود بستن کار را سریعتر انجام میدهند. اما بهتر است تصمیم خود را بر اساس آنچه ارتودنتیست شما میگوید بگیرید.
ارتودنسی سریع چیست و چگونه انجام میشود؟
چه سنی برای بریس مناسب است؟
شما هیچ وقت برای ارتودنسی خیلی پیر نیستید. گفتنی است، بهترین زمان برای بریسها، معمولاً بین ۹ تا ۱۴ سالگی است. در این مرحله، فکها و استخوانهای صورت شما انعطافپذیرتر هستند؛ زیرا، هنوز در حال رشد هستند. بریسهای بزرگسالان نیز به همان اندازه موثر هستند، اما ممکن است کمی بیشتر طول بکشد تا به نتایج دلخواه برسید.
ارتودنسی کودکان از چه سنی انجام می شود؟
بریسها چگونه کار میکنند؟
بریسها در یک دوره زمانی روی دندانهای شما فشار میآورند تا بهآرامی آنها را در جهت خاصی حرکت دهند. این فشار بهآرامی دندانهای شما را به سمت تراز بهتری حرکت داده و استخوان زیرین آنها نیز تغییر شکل خواهد داد.
بریسها از چه بخشهایی تشکیل شدهاند؟
بریسها از قسمتهای زیادی تشکیل شدهاند، از جمله:
براکتها
براکتها مربعهای کوچکی هستند که بسته به نوع بریس هایی که شما و متخصص ارتودنسی انتخاب میکنید، در جلو یا پشت هر دندان، قرار میگیرند. دندانپزشک براکتها را با یک باندینگ مخصوص یا با باندهای ارتودنسی، متصل میکند. براکتها مانند گیره عمل کرده و سیمهای قوسی را که دندانهای شما را حرکت میدهند، نگه میدارد. براکتهای شما از فولاد ضد زنگ، سرامیک یا پلاستیک همرنگ دندان ساخته میشود.
باندهای ارتودنسی
باند های ارتودنسی از جنس استیل ضد زنگ، شفاف یا همرنگ دندان است که به دندان های شما چسبانده می شود. آنها دور هر دندان می پیچند تا یک لنگر برای براکت های شما ایجاد کنند. متخصص ارتودنسی از نوارهای لاستیکی کوچکی به نام اسپیس یا جداکننده استفاده می کند تا فضایی بین دندان های شما برای باندینگ ارتودنسی ایجاد کند. نوارهای شفاف یا همرنگ دندان کمتر قابل مشاهده هستند، اما قیمت آنها نیز بیشتر از فولاد ضد زنگ است.
سیمهای کمانی یا سیم ارتودنسی
سیمهای کمانی به براکتهای شما متصل میشوند و به مرور زمان دندانهایتان را در جایگاه مناسب خود قرار میدهند. برخی از سیمهای قوسی، از فلز ساخته شدهاند؛ به عنوان مثال، سیم ارتودنسی (آرچ وایر) شما ممکن است ترکیبی از نیکل و تیتانیوم باشد.) سیمهای کمانی ممکن است شفاف یا به رنگ دندان باشند، تا کمتر دیده شوند. حلقههای لاستیکی کوچک یا سیمهای ظریفی که به آنها کراوات ارتودنسی یا بند ارتودنسی میگویند، سیمهای کمانی شما را به براکتها میبندند. یک قطعه فلزی کوچک به نام لوله باکال، روی نواری که روی یکی از دندانهای پشتی یا دندانهای آسیاب شما قرار میگیرد، جوش داده میشود. این کار سیم ارتودنسی شما را در جای خود نگه میدارد.
لیگاتورها
این نوارهای لاستیکی کوچک، سیمهای قوسی ارتودنسی را روی براکتها نگه میدارد. متخصص ارتودنسی ممکن است فنرهایی را روی سیمهای کمانی بین براکتها قرار دهد تا فضاهای بین دندانهای شما را فشار دهد، بکشد، باز کند یا ببندد.
پاور زنجیر ارتودنسی
این دستگاه شامل چندین نوار لاستیکی است که به هم متصل شده و روی چندین دندان شما کشیده میشوند. پاور زنجیر ارتودنسی، نیروی اضافی را به منظور حرکت دندانهای شما به موقعیت مناسب، وارد میکند.
الاستیک یا کش ارتودنسی
این نوارهای لاستیکی کوچک، به قلابهای روی براکتها متصل میشوند. آنها به روشهای مختلفی بین دندانهای بالا و پایین شما قرار میگیرند که در صورت نیاز، فشار بیشتری را برای ترازکردن دندانها وارد کنند. آنها در رنگهای گوناگونی عرضه میشوند. ارتودنتیست به شما نشان میدهد که چگونه کش ارتودنسی را به درستی قرار دهید؛ بعد از آن به شما بستگی دارد که الاستیکهای ارتودنسی را طبق تجویز دندانپزشک، بپوشید.
هدگیر ارتودنسی
هدگیر ارتودنسی، یک ابزار سیمی است که دندانهای آسیاب بالایی شما را عقبتر میبرد تا مشکلات بایت را اصلاح کرده یا فضای بیشتری را برای دندانهای شلوغ ایجاد کند. متخصص ارتودنسی، لولههای هدگیر را به دو باند روی دندانهای بالایی شما اضافه میکند تا قسمت فیس کمان هدگیر شما را در جای خود نگه دارد. بقیه این قطعه نعل اسبی صورت شما را احاطه کرده و به یک بند در پشت سر شما متصل میشود. در صورت نیاز به پوشش سر، معمولاً باید آن را فقط هنگام خواب یا در خانه پوشید.
چه مدت باید بریس ببندم؟
انتظار داشته باشید که بریسهای خود را برای حدود ۲ سال استفاده کنید، اما به خاطر داشته باشید که این مورد از فردی به فرد دیگر متفاوت است. شما میتوانید بریس خود را برای کمتر از یک سال یا تا ۳ سال داشته باشید. مدت زمانی که طول میکشد تا براکتها مشکل شما را برطرف کنند، به چند چیز بستگی دارد؛ از جمله:
- چقدر مشکل دهان و دندان شدید است؟
- مقدار فضای فک شما چقدر است؟
- سلامت کلی دهان شما در چه حدی است؟
- چقدر از دستورالعملهای ارتودنتیست خود پیروی میکنید؟
پس از جدا شدن بریسها، باید از یک نگهدارنده استفاده کنید. نگهدارنده شما به نگهداشتن دندانها در جای خود کمک میکند. اگر آن را نپوشید، دندانهای شما میتوانند به موقعیت قبلی خود برگردند. در ۴ تا ۶ ماه اول، همیشه آن را میپوشید. پس از آن، شما آن را فقط در رختخواب خواهید پوشید. اینکه چه مدت باید نگهدارنده خود را بپوشید، به توصیه متخصص ارتودنسی بستگی دارد. ممکن است نیاز داشته باشید که نگهدارنده خود را تا آخر عمر بپوشید تا دندانهای خود را در یک راستا قرار دهید.
قرار ملاقات متخصص ارتودنسی
ارتودنتیست شما میخواهد پیشرفت شما را هر ۴ تا ۸ هفته، بسته به مرحله درمان، بررسی کند. در قرار ملاقات شما، ارتودنتیست شما براکتهای شما را سفت یا شل میکند. این تنظیمات احتمالاً برای یک یا دو روز، باعث ناراحتی شما میشود. داروهای مسکن بدون نسخه میتوانند کمک کنند.
آیا بریسها دردناک خواهند بود؟
ممکن است در اولین باری که بریسهای خود را میگیرید، زمانی که آنها را تنظیم میکنید و زمانی که شروع به استفاده از یک وسیله جدید مانند کش لاستیکی میکنید، کمی دردناک باشد.
مسکنهای بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن میتوانند کمک کنند. اگر بعد از هر بار تنظیم بریس درد زیادی دارید، به ارتودنتیست خود بگویید. آنها ممکن است بتوانند تنظیمات را کمی متفاوت انجام دهند. اگر براکتهای شما باعث سوزش میشوند، متخصص ارتودنسی یا داروخانه شما میتواند موم دندانی خاصی را تهیه کند که میتوانید روی نواحی تیز بریسها قرار دهید.
برای کاهش درد بعد از ارتودنسی چه کنیم؟
آیا میتوانید به بریسها حساسیت داشته باشید؟
برخی از افراد به برخی از فلزات مورد استفاده در ساخت بریسها مانند نیکل، حساسیت دارند. وقتی این اتفاق میافتد، میتوان بهجای آن از مواد دیگری استفاده کرد. افراد همچنین ممکن است به دستکشهای لاتکسی که توسط متخصص ارتودنسی و دستیار استفاده میشود، حساسیت داشته باشند.
آیا ارتودنسی باعث پوسیدگی دندان و حساسیت می شود؟
مراقبت از دندان با بریس
پلاک و تارتار میتواند در اطراف بریسها و قسمتهای مختلف آنها ایجاد شود که منجر به حفرهها و التهاب لثه میشود. اکثر متخصصین ارتودنسی توصیه میکنند بعد از هر وعده غذایی یا میان وعده، با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید و مواد غذایی که ممکن است در بریسهای شما گیر کرده باشد را با دقت خارج کنید. برخی از متخصصان ارتودنسی همچنین دهانشویه فلوراید را تجویز یا توصیه میکنند که میتواند به مکانهایی در دهان نفوذ کند که مسواک به آنها دسترسی ندارد.
اگر بریس دارید، برای نخ دندان کشیدن، انتهای کوتاه نخ دندان را از فضای بین سیم قوسی اصلی و قسمت بالایی دندان که نزدیکترین نقطه به لثه است وارد کنید. از یک حرکت ارهای ملایم برای کار با نخ دندان، در هر طرف دو دندانی که نخ دندان بین آنها قرار دارد، استفاده کنید. مراقب باشید با نیروی زیاد اطراف سیم کمانی را نکشید.
هنگامی که براکتهایتان را جدا کردید و شروع به استفاده از نگهدارنده ارتودنسی کردید، هر بار که دندانهایتان را مسواک میزنید، ریتینر (نگهدارنده) خود را مسواک بزنید، اما نه با خمیر دندان. یک بار در روز یا حداقل یک بار در هفته، نگهدارنده را با خیساندن آن در یک پاک کننده دندان مصنوعی مانند Efferdent، Polident یا محلولهای دیگر، طبق دستورالعمل روی بسته، ضد عفونی کنید. پاک کننده را به یک فنجان پر از آب گرم – نه داغ – اضافه کنید. قبل از قرار دادن مجدد آن در دهان، نگهدارنده را کاملاً با آب معمولی بشویید.
غذاهایی که با بریس باید از آنها اجتناب کنید
بریسها ظریف هستند. اگر شکسته شوند، این میتواند درمان شما را طولانی کند. برای محافظت از آنها، از غذاهای سفت، چسبنده یا جویدنی خودداری کنید؛ از جمله این غذاها عبارتند از:
- یخ
- آجیل
- ذرت بو داده
- آبنبات
- آدامس
- آب نبات جویدنی، مانند کارامل
- غذاهای سفت یا سخت گزنده، مانند سیب یا نان شیرینی، رول سفت و پوسته پیتزا
- چوب شور سفت و چیپس اسنک
- هویج و سایر سبزیجات خام سفت
چه زمانی بریس بگیریم؟
دندانپزشک شما میتواند به شما بگوید که چه زمانی باید به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید. انجمن ارتودنتیستهای آمریکا و انجمن دندانپزشکی آمریکا، توصیه میکنند که همه بچهها تا سن ۷ سالگی، از نظر تراز دندانها ارزیابی شوند. در این سن، متخصص ارتودنسی میتواند مشکلات ظریف رشد فک و دندانهای در حال ظهور را تشخیص دهد. اکثر بچهها درمان فعال را بین ۹ تا ۱۴ سالگی شروع میکنند. ارتودنتیستها توصیه میکنند تا زمانی که کودک شما در حال رشد است، مشکلات دندانی را اصلاح کنید.
فرآیند مکانیکی مورد استفاده برای حرکت دندان با بریس، در هر سنی یکسان است. این بدان معناست که بریسها میتوانند هم به کودکان و هم به بزرگسالان کمک کنند. تفاوت اصلی این است که به دلیل بلوغ و تراکم بافت استخوانی فرد بالغ و بزرگسال، درمان ممکن است بیشتر طول بکشد.
اگر براکت یا سیم پاره شد چه باید کرد؟
بریسهای شکسته، نوارهای شل یا سیمهای بیرون زده، میتوانند مشکلاتی ایجاد کنند اما به ندرت نیاز به درمان اضطراری دارند. اما با متخصص ارتودنسی تماس بگیرید تا یک ویزیت مطب را برای رفع مشکل ترتیب دهد.
بعد از بریسها
پس از جدا شدن بریسهای شما (دیباندینگ ارتودنسی)، متخصص ارتودنسی، دندانهای شما را به طور کامل تمیز میکند. آنها ممکن است بخواهند مجموعه دیگری از عکسهای اشعه ایکس و بررسیهای دیگر راانجام دهند تا بررسی کنند که بریسها چقدر دندانهای شما را صاف کردهاند و آیا دندان عقلی در آوردهاید یا خیر.
اگر بعد از برداشتن بریسها دندانهای عقلتان شروع به رشد میکند، دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی ممکن است به شما پیشنهاد کند که آنها را بکشید تا از جابجایی دندانهای تازه صاف شده، جلوگیری شود. دندان عقل شما ممکن است شروع به درد، عفونی شدن یا آسیب رساندن به دندانهای کناری کند.
دندانپزشک یا ارتودنتیست شما همچنین یک نگهدارنده برای شما قرار میدهد که بخش بسیار مهمی از مراقبتهای پس از بریس است. اگرچه ممکن است بریسها با موفقیت دندانهای شما را صاف کرده باشند، اما تا زمانی که استخوانها، لثهها و ماهیچهها با تغییر سازگار نشوند، کاملاً در موقعیت جدید خود قرار نمیگیرند. همچنین، پس از مدت زمان طولانی، دندانها تمایل به جابجایی دارند. نگهدارنده شما از حرکت دندانهای شما جلوگیری میکند و آنها را صاف نگه میدارد.
آیا میتوانید با بریس، ورزش کنید؟
بله! اما شما باید محتاط باشید. شما باید همیشه از محافظ دهان استفاده کنید تا خطر آسیب به براکتها و دندانهای خود را کاهش دهید. محافظهای دهان سفارشی بیشترین محافظت را ارائه میدهند.
ورزش های مجاز و غیرمجاز در ارتودنسی
آیا میتوان با بریس آدامس جوید؟
بله میتوانید آدامس بدون قند بجوید. حتماً مارکهایی را خریداری کنید که دارای مهر پذیرش ADA هستند.
یادداشتی از مرکز ارتودنسی دکتر فریناز شیربان
بریسهای دندان نهتنها لبخند شما را تقویت میکنند، بلکه سلامت و عملکرد دهان را نیز بهبود میبخشند. امروزه گزینههای ارتودنسی زیادی وجود دارد. ما در مرکز ارتودنسی دکتر فریناز شیربان، عضو هیئتعلمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، میتواند به شما کمک کند تا بهترین گزینه را انتخاب کنید. بریسها سرمایهای هستند که میتوانند برای سالهای آینده، لبخندی سالم و زیبا به شما هدیه دهد.