فاصله بین دندانی یا دیاستما

دیاستما به شکاف بین دندان ها اشاره دارد. شکاف ممکن است در هر جایی از دهان شما باشد، اما بیشتر بین دو دندان جلویی شما دیده می شود. این وضعیت معمولاً یک نگرانی زیبایی است؛ اما گاهی اوقات، به بیماری لثه مربوط می شود. درمان دیاستما شامل باندینگ دندانی، ونیرهای چینی و ارتودنسی است.
اینجا در مرکز ارتودنسی دندان اصفهان، با مدیریت خانم دکتر فریناز شیربان، فلوشیپ ارتودنسی دندان در اصفهان، به دیاستما و راه های درمانی آن می پردازیم.

دیاستما چیست؟

 دیاستما اصطلاح بالینی برای فاصله بین دندان ها است. در حالی که شکاف ها می توانند در هر جایی از دهان شما ایجاد شوند، دیاستما بین دو دندان جلویی شما شایع است (دیاستما خط وسط).
فاصله بین دندان های شما ممکن است کوچک یا بزرگ باشد. دیاستما معمولاً تأثیر منفی بر سلامت دهان و دندان شما ندارد. با این حال، در برخی موارد، می تواند نشانه بیماری لثه باشد .

فضاهای زیاد بین دندان ها می تواند باعث گیر غذایی و تشکیل پلاک میکروبی به علت تمیز نکردن ناحیه شود، فواصل بین دندانی به علت سایز کوچک دندان ها ،عوامل ژنتیکی ،فشار زبان به دندان ها، مشکلات و بیماری های پیشرفته لثه و استخوان و همینطور از دست رفتن دندان ها می تواند ایجاد شود. نه تنها مشکل گیر غذایی در بیماران با فاصله بین دندان ها وجود دارد بلکه زیبایی لبخند این افراد نیز زمانی که ” دیاستم میدلاین ” (فاصله بین دندان های جلو) وجود دارد تحت تاثیر قرار می گیرد.

بسته به نوع مشکل بیمار درمان ارتودنسی و/ یا سایر درمان ها مانند ایمپلنت، لامینت و … برای رفع این ناهنجاری توصیه می شود. ارتودنسی تنها یک درمان زیبایی نمی باشد و خصوصا در بزرگسالان گاهی ارتودنسی پیش نیاز درمان های لازم برای بهبود سلامت دهان و دندان و جایگزینی دندان های از دست رفته بیمار می باشد. در مواردی که فواصل بین دندانی در نواحی محدود وجود دارد و یا بصورت غیر قرینه در دو سمت فک باشد و یا خط وسط دندان ها (میدلاین) با صورت هم خوانی نداشته باشد، چرخش دندانی و یا خم شدن دندان ها در ناحیه بی دندانی داشته باشیم قطعا درمان ارتودنسی مرحله اول و اصلی درمان بیمار می باشد.

در بعضی از افراد بعد از درمان ارتودنسی بعلت بدشکلی یا بد رنگی دندان ها نیاز به درمان های تکمیلی مانند کامپوزیت و یا لمینت های سرامیکی می باشد. طرح درمان ایده آل بعد از معاینه توسط متخصص ارتودنسی مشخص می شود. براساس نوع ناهنجاری بهترین طرح درمان برای رسیدن به لبخندی زیبا و سالم توسط متخصص ارتودنسی تعیین می شود. اگر از فواصل بین دندانی خود ناراضی هستید جهت مشاوره می توانید به مطب تخصصی دکتر فریناز شیربان متخصص ارتودنسی در اصفهان مراجعه کنید.

دیاستما در چه افرادی به وجود می آید؟

 دیاستما هم کودکان و هم بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می دهد. این عارضه در کودکان شایع‌تر است و ممکن است پس از وارد شدن دندان‌های دائمی، شکاف بین دندان‌هایشان بسته شود.
دیاستم خط وسط (زمانی که بین دو دندان جلوی بالایی فاصله وجود دارد)، در میان جمعیت های خاصی شایع تر است. به عنوان مثال، افراد سیاه پوست اند، در مقایسه با افرادی که سفیدپوست یا آسیایی تبار هستند، بیشتر در معرض دیاستما قرار دارند.

دیاستما چگونه بر سلامت دهان و دندان من تأثیر می گذارد؟

 در بیشتر مواقع، دیاستما نباید هیچ گونه نگرانی برای سلامت دهان ایجاد کند؛ با این حال، اگر فاصله بین دندان های شما به دلیل پریودنتیت باشد، ممکن است به درمان بیماری لثه نیاز داشته باشید.

علائم ایجاد فاصله بین دندانی چیست؟

 شایع ترین علت شکاف دندان های جلویی، فرنوم است که پایین تر از حد معمول قرار می گیرد و دو دندان جلویی بالایی را از هم دور نگه می دارد. fraenum داخل لب بالایی چین پوستی است که لب بالایی را به لثه بالایی متصل می کند. اگر لب بالایی خود را بالا بیاورید، باید بتوانید به راحتی آن را حس کنید.

 علل دیگر شکاف دندان های جلویی می تواند شامل موارد زیر باشد:

رشد طبیعی

دندان‌های شیری معمولاً بین خود فاصله دارند تا فضایی برای بیرون آمدن دندان‌های بزرگ‌تر ایجاد کنند. دندان‌های بزرگسالان معمولاً هنگام بیرون آمدن بین خود فاصله دارند، اما آمدن تعداد بیشتری از دندان‌های بالغ، به‌ویژه دندان‌های نیش، اغلب به بسته شدن شکاف‌ها کمک می‌کند.

دندان های از دست رفته

برخی از کودکان از بدو تولد، یک یا دو دندان (چه نوزاد و چه بزرگسال) را در استخوان فک خود از دست داده اند که باعث ایجاد فضای خالی می شود. گاهی اوقات این دندان‌ها در استخوان گیر می‌کنند و بیرون نمی‌آیند.

دندان های اضافی

گاهی اوقات دندان های اضافی در استخوان وجود دارد که می تواند از بیرون آمدن دندان های دیگر جلوگیری کند و شکافی ایجاد کند.

دندان‌های کوچک

برخی از کودکان یا بزرگسالان ممکن است دندان‌های کوچکی داشته باشند که امکان ایجاد شکاف را فراهم می‌کند.

آرواره های بزرگ

برخی از فک ها در مقایسه با اندازه دندان ها نسبتا بزرگ هستند. در جایی که بین اندازه یا شکل فک ها و آرایش دندان ها تفاوت وجود دارد، دندانها و فک ها به خوبی روی هم قرار نمی گیرند.

رفلاکس بلع غیر طبیعی

در برخی موارد، دیاستما ممکن است به دلیل رفلاکس بلع غیر طبیعی، ایجاد شود. به عنوان مثال، هنگام قورت دادن، زبان شما باید به سقف دهان فشار بیاورد؛ با این حال، اگر به جای آن زبان خود را روی دندان های جلویی خود فشار دهید، فشار مکرر می تواند باعث ایجاد شکاف در طول زمان شود.

بیماری پیشرفته لثه

برای برخی افراد، شکاف بین دندان‌هایشان در نتیجه بیماری پیشرفته لثه ایجاد می‌شود. در این شرایط، عفونت، استخوان فک شما را فرسایش می‌دهد و باعث ایجاد شکاف و لق شدن دندان‌ها می‌شود.

راه های درمان فاصله بین دندان یا  دیاستما

در زیر چند درمان بالقوه برای دیاستما آورده شده است:

درمان بیماری لثه برای دیاستما

 اگر دیاستما نتیجه بیماری لثه است، ابتدا به درمان پریودنتال نیاز دارید تا از شر باکتری های مضر خلاص شوید . هنگامی که عفونت کنترل شد، می‌توانید شکاف بین دندان‌های خود را با یکی از درمان‌های زیبایی مانند کامپوزیت دندان برطرف کنید.

 درمان های رایج لثه عبارتند از:

جرم گیری و روت پلنینگ

اگر به بیماری خفیف لثه مبتلا هستید، دندانپزشک شما ممکن است جرم گیری و روت پلنینگ (تمیز کردن عمیق دندان) را توصیه کند. این شبیه به تمیز کردن معمولی است؛ اما شما بی‌حس می‌شوید تا دندان پزشکتان بتواند به باکتری‌هایی که در عمق لثه‌های شما پنهان شده‌اند دسترسی پیدا کند.

جراحی فلپ لثه

اگر بیماری لثه متوسط ​​تا پیشرفته دارید، ممکن است به جراحی لثه نیاز داشته باشید. در طول این روش، پریودنتیست شما یک برش در امتداد خط لثه ایجاد می کند، سپس به طور موقت لثه های شما را به عقب می برد تا بتوانند ریشه دندان شما را ببیند. پس از تمیز کردن کامل ریشه دندان‌ها، لثه‌ها در جای خود قرار می‌گیرند و بخیه می‌خورند (دوخته می‌شوند). اگر دچار تحلیل استخوان در اطراف دندان هستید، جراح شما ممکن است پیوند استخوان دندانی را نیز برای کمک به بازسازی بافت استخوانی در آن ناحیه، تجویز کند.

ارتودنسی

نصب ارتودنسی ثابت یا دستگاه‌های ارتودنسی اینویزیلاین، می‌تواند شکاف‌های بین دندان‌های جلویی یا هر دندان دیگری در دهان را ببندد. بریس های ارتودنسی، گزینه خوبی برای دندان های کج و شکاف های بسیار بزرگ هستند؛ اما دیاستمای بزرگ ممکن است سال ها بعد دوباره باز شود.

فرنکتومی

فرنوم دهان نواری از بافت است که لب شما را به لثه ها متصل می کند. اگر این تکه بافت بیش از حد ضخیم باشد، می تواند دندان های شما را از هم جدا کند و شکاف ایجاد کند. فرنکتومی این نوار بافت را آزاد می کند. در بسیاری از موارد، فرنکتومی همراه با یک عمل زیبایی دیگر مانند باندینگ یا روکش دندان انجام می شود.

بریج دندان

اگر فاصله بین دندان های شما به دلیل از دست دادن دندان باشد، دندانپزشک شما ممکن است یک بریج را برای جایگزینی آن توصیه کند. برای قرار دادن بریج باید دو دندان سالم در دو طرف شکاف داشته باشید.

ایمپلنت دندان

مانند بریج دندان، ایمپلنت جایگزین دندان از دست رفته می شود. اما با ایمپلنت دندان، نیازی به تغییر دندان های مجاور نیست. ایمپلنت یک پایه تیتانیومی دارد که جایگزین ریشه دندان از دست رفته می شود. پس از بهبودی، از روکش دندان برای ترمیم آن و بستن شکاف بین دندان های شما استفاده می شود.

مشاوره را امتحان کنید

بسیاری از دیاستم ها، هیچ گونه خطری برای سلامتی ندارند. مشاوره روانشناسی می تواند گزینه خوبی برای جلوگیری از درمان های غیر ضروری باشد. مشاوره یا درمان می تواند اعتماد به نفس را افزایش داده و از اضطراب و استرس ناشی از دیاستما بکاهد.

روکش های دندانی

اگر شکاف به دلیل از دست دادن دندان، مثلاً در اثر آسیب، ایجاد شده باشد؛ استفاده از روکش های دندانی در فرآیندی به نام باندینگ دندانی، می تواند مشکل را درمان کند. استفاده از روکش های رزین کامپوزیت همرنگ دندان، دندان های جدید را کاملا طبیعی جلوه می دهد.

جلوگیری از رانش زبان

یکی دیگر از عادت هایی که می تواند باعث دیاستما شود، چیزی است که دندانپزشکان آن را فشار زبان می نامند؛ جایی که زبان هنگام بلع به دندان های جلویی فشار می آورد. مراجعه به گفتار درمان می تواند تا حدودی این مشکل را برطرف کند.

 روش های پیشگیرانه زیادی برای جلوگیری از دیاستما وجود دارد که ممکن است گزینه خوبی برای والدینی باشد که متوجه دیاستما در کودکان می شوند. بهداشت دهان و درمان زودهنگام مشکلات دندانی نیز می تواند از احتمال مشکل ساز شدن دیاستما، جلوگیری کند.

آیا می توانم از فاصله بین دندانی جلوگیری کنم؟

 هیچ راهی برای جلوگیری از دیاستما در صورتی که ناشی از ژنتیک باشد وجود ندارد. این به سادگی یک ویژگی است که والدین یا پدربزرگ و مادربزرگ، به شما منتقل کرده اند. با این حال، می توانید با رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه به دندانپزشک خود برای تمیز کردن و معاینه منظم، خطر ابتلا به دیاستم مرتبط با عفونت را کاهش دهید. اگر متوجه قرمزی، تورم ، خونریزی یا سایر علائم بیماری لثه شدید، فوراً با یک دندانپزشک ملاقات کنید.

اگر دیاستما داشته باشم چه کاری باید انجام دهم؟

به غیر از زمانی که دیاستما ناشی از عفونت باشد، جای نگرانی ندارد و تاثیر منفی بر سلامت دهان و دندان شما نمی گذارد. در واقع، بسیاری از مردم، فاصله بین دندان های خود را به عنوان یک ویژگی منحصر به فرد زیبایی پذیرفته اند. اگر ترجیح می دهید فاصله بین دندان های خود را ببندید، گزینه های درمانی زیادی وجود دارد که به شما در رسیدن به اهداف زیبایی خود کمک می کند.

آیا دیاستما با افزایش سن افزایش می یابد؟

 در یک دهان سالم، دیاستما نباید با افزایش سن افزایش یابد. اگر متوجه شدید که فاصله بین دندان هایتان بیشتر شده است، با دندانپزشک خود تماس بگیرید، زیرا ممکن است به دلیل بیماری لثه باشد.

تقریباً تمام دندان های من دارای شکاف هستند، آیا درمان ارتودنسی می تواند آن را برطرف کند؟

 بله. بریس‌ها و سایر درمان‌های ارتودنسی، می‌توانند دندان‌های فاصله دار، دندان‌های کج و سایر مشکلاتی را که در طول رشد یا از طریق عادت ایجاد می‌شوند، برطرف کنند. بریس ها بسیار عالی هستند زیرا نتایج موثری دارند. یکی از نکاتی که باید در مورد آزمایش بریس‌ها برای دیاستما به خاطر بسپارید این است که ممکن است پس از برداشتن بریس‌ها، شکاف‌ها عود کنند، بنابراین شاید نیاز به نگهدارنده باشد.
عوارض ارتودنسی نکردن دندان

آیا دیاستما می تواند خودش را برطرف کند؟

دیاستم دوران کودکی، می تواند خودش را برطرف کند و با رشد دندان ها اتفاق می افتد. درصد بالایی از کودکان دیاستما دارند. مطالعات متفاوت است اما برخی منابع می گویند که میزان دیاستما در کودکان می تواند تا ۵۰٪ باشد. با این حال، در بزرگسالان، بعید است که موقعیت دندان های شما تغییر زیادی کند. بزرگسالان ممکن است بتوانند از طریق مراقبت از دهان، از دیاستما در نتیجه بیماری لثه ،جلوگیری کنند.

چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کنم؟

 اگر شکاف بین دندان‌هایتان شما را آزار می‌دهد، با دندانپزشک خود مشورت کنید. آنها می توانند گزینه های درمانی را به تفصیل با شما در میان بگذارند. به طور کلی، حداقل هر شش ماه یک بار، برای معاینات و تمیز کردن دندان به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

 یادداشتی از مرکز ارتودنسی دکتر فریناز شیربان

 در بیشتر موارد، دیاستما جای نگرانی ندارد و بر سلامت یا عملکرد دهان و دندان شما تأثیر نمی گذارد. در واقع، فاصله بین دندان‌های شما توسط بسیاری از فرهنگ‌ها در سراسر جهان نشانه زیبایی است؛ اما اگر تصمیم دارید که شکاف دندان را کاهش دهید، درمان های زیبایی دندان می تواند به شما کمک کند تا به لبخندی سالم، زیبا و ماندگار برسید.

برای آشنایی با خدمات مطب ارتودنسی ما در اصفهان، می توانید از صفحات ارتودنسی سرامیکی، ارتودنسی متحرک و ارتودنسی کودکان در اصفهان دیدن فرمایید.